×
دیافراگم به عنوان یک ترانسدوسرو عمل میکند و انرژی مکانیکی را به انرژی آکوستیکی تبدیل میکند. هنگامی که سیمپیچ صدا که به دیافراگم متصل است، از طریق القای الکترومغناطیسی با یک آهنربای دائمی تعامل دارد، حرکت سریع جلو و عقب ایجاد میشود. این نوسان، مولکولهای هوا را به جلو میراند و مناطق متداول فشار بالا (فشردگی) و فشار پایین (پراکنش) را ایجاد میکند.
مواد سبکوزن مانند کاغذ پوششدار یا کامپوزیتهای پلیمری انتقال کارآمد انرژی را ممکن میسازند، در حالی که لبههای سفت که معمولاً از احاطهکنندههای لاستیکی یا فومی تشکیل شدهاند، حرکت را به مسیرهای خطی محدود میکنند. سطح دیافراگم تعیینکننده حجم جابجایی است: دیافراگمهای بزرگتر هوای بیشتری را جابجا میکنند و بنابراین برای تولید فرکانسهای پایینتر ایدهآل هستند.
همه صوتها از ارتعاشات در محدوده شنوایی انسان (۲۰ هرتز تا ۲۰ کیلوهرتز) ناشی میشوند. مواد دیافراگم مستقیماً بر کیفیت تنی تأثیر میگذارند:
نیروی بازگرداننده دیافراگم - که توسط اجزای اسپایدر و سسپنشن فراهم میشود - اطمینان حاکم است که ارتعاشات به دقّت سیگنالهای ورودی را منعکس کنند بدون ایجاد رینگینگ غیرقابل کنترل، و وفاداری سیگنال را در تمام محدودههای دینامیکی حفظ میکند.
هنگامی که دیافراگمها نوسان میکنند، امواج طولی تولید میشوند که از طریق برخوردهای متوالی مولکولی در هوا منتشر میشوند. معیارهای کلیدی عملکرد شامل:
| پارامتر | تأثیر بر کیفیت صدا | ملاحظات طراحی دیافراگم |
|---|---|---|
| جابجایی | سطح فشار صوت (SPL) را تعیین میکند | قطر بزرگتر + حرکت بیشتر |
| فرکانس رزونانس | در دامنههای خاص، بر اعوجاج تأثیر میگذارد | بهینهسازی نسبت سفتی به جرم |
| میرا | زمان میرایی ارتعاشات را کنترل میکند | پوششهای لبهای ویسکوالاستیک |
این تولید موج از قانون هوک پیروی میکند، که در آن نیروی بازگشت الاستیک دیافراگم، چرخههای حرکتی قابل تکرار و پاسخگو به ورودی را فراهم میکند که برای تولید دقیق صوت ضروری است.
امواج صوتی به عنوان نوسانات مکانیکی طولی کار میکنند که با ایجاد مناطقی از فشردگی و سپس پراکندگی ذرات، از طریق مواد مختلف حرکت میکنند. دیافراگمی که ارتعاش دارد، مولکولهای هوا را به حرکت درمیآورد و زنجیرهای از ضربانها را آغاز میکند که با سرعت تقریبی ۳۴۳ متر بر ثانیه (در دمای اتاق) از یک مولکول به مولکول دیگر منتقل میشود. این امواج صوتی با امواج عرضی که در اجسام جامد دیده میشوند متفاوت هستند، زیرا در امواج صوتی جهت حرکت موج همراستا با انتقال انرژی است. این ویژگی باعث میشود که امواج صوتی بتوانند به خوبی صدا را از طریق موادی مانند هوا و آب منتقل کنند؛ به همین دلیل است که میتوانیم شخصی را حتی در سوی دیگر اتاقی پر از مولکولهای گاز در حال حرکت بشنویم.
نوسان دیافراگم دو فاز از نوسانات قابل اندازهگیری فشار را ایجاد میکند:
این تفاوت فشار با سرعتی به بیرون منتشر میشود که به کشسانی و چگالی محیط بستگی دارد. یک دیافراگم که با فرکانس ۱ کیلوهرتز نوسان میکند، ۱۰۰۰ قله فشار در ثانیه تولید میکند و به طور مستقیم تعیینکنندهٔ فرکانس شنیدهشده است.
وقتی دیافراگمی با قطر ۵۰ میلیمتر در هر نوسان تنها ۰٫۱ میلیمتر حرکت کند، در واقع حدود ۰٫۲ سانتیمتر مکعب هوا را جابجا میکند که این مقدار کافی است تا صدایی ایجاد شود که ما بتوانیم آن را بشنویم. سرعتی که دیافراگم با آن حرکت میکند، به طور مستقیم بر میزان بلندی صدا تأثیر میگذارد تا حدود ۱۱۰ دسیبل. پس از رسیدن به این سطح، اتفاق جالبی رخ میدهد: هوای اطراف شروع به رفتار غیرقابل پیشبینی میکند و باعث اعوجاج امواج تمیز و منظم میشود. برای اینکه بلندگوها به بهترین شکل کار کنند، باید تطابقی بین میزان مقاومتی که دیافراگم با آن مواجه میشود و مقاومتی که هوای اطراف ارائه میدهد (حدود ۴۱۵ پاسکال-ثانیه بر متر) وجود داشته باشد. این نقطه تطابق برای طراحان بسیار مهم است، زیرا دستیابی به آن به معنای بازدهی بهتر از بلندگو و کاهش بازتابهای ناخواستهای است که انرژی را هدر میدهند.
دیافراگمهای پیزوالکتریک با استفاده از پدیده معکوس پیزوالکتریسیته، انرژی الکتریکی را به صوت تبدیل میکنند. این دستگاهها از یک لایه سرامیک پیزوالکتریک تشکیل شدهاند که به یک پشتیبان فلزی (معمولاً از جنس برنج یا گاهی نیکل، بسته به سلیقه سازنده) متصل شده است. با اعمال ولتاژ، سرامیک یا کشیده میشود یا منقبض میگردد و در نتیجه قطعه فلزی به جلو و عقب خم میشود و صداهایی را تولید میکند که ما میتوانیم بشنویم. چه چیزی آنها را خاص میکند؟ این قطعات نیازی به سیمپیچ یا آهنربا ندارند که این امر امکان طراحیهای بسیار نازک را فراهم میکند. به همین دلیل است که امروزه آنها را در همه جا از سیستمهای هشدار بیمارستانی تا ساعتهای هوشمند و حتی در قابلیت ارتعاش تلفنها که فضا مهمترین نقش را دارد، مشاهده میکنیم.
دیافراگمهای پیزوالکتریک از یک ساختار سهلایه ساندویچی استفاده میکنند:
| لایه | گزینههای متریال | ویژگی کلیدی |
|---|---|---|
| عنصر فعال | سرب زیرکونات تیتانات (PZT)، باریوم تیتانات | ضریب پیزوالکتریک بالا |
| پایه | برنج، آلیاژهای نیکل | انعطافپذیری مکانیکی |
| الکترودها | نقره، طلا | رسانایی بهینه |
زیرلایههای برنجی به دلیل تعادل مناسب بین انعطافپذیری و هزینه، در الکترونیک مصرفی (83٪ دستگاهها) غالب هستند. آلیاژهای نیکل در کاربردهای صنعتی که مقاومت در برابر خوردگی مطلوب است، ترجیح داده میشوند. مطالعات اخیر نشان میدهد که سرامیکهای PZT-5H پاسخ فرکانسی 15٪ گستردهتری نسبت به ترکیبهای سنتی تیتانات باریم دارند.
هنگامی که ولتاژهای متناوب اعمال میشوند، باعث خم شدن لایه سرامیکی بهصورت کنترلشده از طریق تغییرات در ساختار بلوری میگردند. این دستگاهها در محدوده شنوایی ما عملکرد خوبی دارند، بهویژه وقتی ولتاژهایی در حدود ۱ تا ۲۰ ولت اعمال شود. فرکانسهای قابل شنیدن از بخش بسیار عمیق باس در ۲۰ هرتز تا صداهای بسیار زیر در ۲۰ کیلوهرتز امتداد دارند. آزمایشهایی نیز نتایج جالبی نشان دادهاند — ورقهای نازک برنجی به ضخامت تنها ۰٫۱ میلیمتر در فرکانس ۱۰ کیلوهرتز حدود ۶ دسیبل صدای بلندتری نسبت به ورقهای مشابه نیکلی تولید میکنند. آنچه واقعاً برجسته است، بازدهی بالای دیافراگمهای پیزوالکتریک است. این دیافراگمها انرژی الکتریکی را به حرکت مکانیکی تبدیل میکنند و عملکرد بهتری نسبت به بلندگوهای الکترومغناطیسی سنتی دارند و بر اساس اندازهگیریهای صنعتی، در طولانیمدت حدود ۴۰٪ انرژی مصرفی را صرفهجویی میکنند.
ترکیب سرامیکی بهطور حیاتی بر عملکرد تأثیر میگذارد:
معیارهای صنعتی نشان میدهند که دیافراگمهای با پشتی برنجی به سطح فشار صوتی 92 دسیبل در ورودی 1 وات دست مییابند؛ 8 دسیبل بلندتر از انواع آلومینیومی. با این حال، ترکیبهای نیکلی در محیطهای با رطوبت بالا سه برابر عمر طولانیتری دارند، که نشاندهندهٔ تعادل بین خروجی صوتی و دوام در انتخاب مواد است.
صدا در بلندگوهای الکترومغناطیسی زمانی آغاز میشود که جریان برق از سه قسمت اصلی عبور کند: دیافراگم، سیمپیچ صدا و آهنربای دائمی. هنگامی که سیگنالهای الکتریکی از طریق سیمپیچ صدا عبور میکنند، یک میدان مغناطیسی متغیر ایجاد میشود. این میدان با آهنربای ثابت داخل بلندگو تعامل دارد و باعث میشود هم سیمپیچ و هم دیافراگم متصل به آن به جلو و عقب حرکت کنند. بررسی نحوه عملکرد درایورهای تحریکی نشان میدهد که چرا سفتی دیافراگم برای تولید امواج صوتی شفاف بسیار مهم است. در فرکانسهای بالاتر از ۵ کیلوهرتز، هرگونه خمش یا انعطاف در ماده باعث اعوجاج ناخواسته میشود. سازندگان بلندگو زمان زیادی را صرف آزمایش مواد مختلف میکنند تا تعادل مناسبی بین انعطافپذیری و یکپارچگی ساختاری برای عملکرد صوتی بهینه در تمام محدودههای فرکانسی پیدا کنند.
سیمپیچهای صوتی معمولاً در بالاترین نقطه یا در اطراف لبه دیافراگم قرار دارند و اتصال مستقیمی برای حرکت ایجاد میکنند. هنگامی که این سیمپیچها در محدوده وسیع ۲۰ تا ۲۰٬۰۰۰ هرتز به جلو و عقب حرکت میکنند، انرژی جنبشی را به طور نسبتاً یکنواخت در سراسر سطح دیافراگم پخش میکنند. مواد جدید سبکوزن در اینجا نیز بسیار مهم هستند. آلومینیوم یا پوششهای خاص پلیمری که با تیتانیوم ترکیب شدهاند، حدود ۴۰ درصد سریعتر از طرحهای قدیمی مبتنی بر کاغذ واکنش نشان میدهند. این موضوع در بازتولید صداهای ناگهانی بسیار مهم است و جزئیات تیز و شفاف فرکانسهای بالا را که علاقهمندان به صدای باکیفیت بسیار دوست دارند، به خوبی برجسته میکند.
امواج صوتی از طریق تغییرات دامنه و فرکانس به سیگنالهای الکتریکی تبدیل میشوند. هنگامی که درباره تجهیزات صوتی صحبت میکنیم، یک سیگنال ۱۲ ولت از نوع پیک تا پیک در واقع کافی است تا دیافراگم بزرگ زیربسوها را بیش از ۲ میلیمتر به جلو و عقب حرکت دهد. این حرکت، فرکانسهای پایین قدرتمندی را ایجاد میکند که آنها را نه تنها میشنویم، بلکه در سینه خود احساس میکنیم. فناوری آمپلیفایرها نیز پیشرفت چشمگیری داشته است. امروزه این آمپلیفایرها میتوانند اعوجاج هارمونیک کل را کمتر از ۰٫۰۵٪ نگه دارند که به معنای صدایی تمیزتر و با کیفیتتر است. بررسی اعداد و ارقام منتشر شده توسط انجمن مهندسی صدا در سال ۲۰۲۳ نشان میدهد که این موضوع به معنای بهبود حدود پانزده برابری نسبت به فناوری موجود در دهه ۹۰ است.
درامرهای بلندگوی امروزی به بخاطر نحوه همکاریشان با قطعات دیافراگم، توانستهاند صدا را با دقت قابل توجهی بازتولید کنند. یک مطالعه اخیر در زمینه مهندسی صوت در سال ۲۰۲۴ چیز جالبی درباره درایورهای هورن نیز نشان داد. این طراحیهای جدید میتوانند کنترل جهتی را حدود ۴۰ درصد نسبت به آنچه قبلاً مشاهده شده است، افزایش دهند. هنگامی که سازندگان حرکت دیافراگم را با اشکال منحنی بازتابنده تطبیق میدهند، امواج صوتی حاصل بسیار پایدارتر میمانند. این امر به جلوگیری از آن لغزشهای آزاردهنده که در آن بخشهای مختلف موج صوتی با یکدیگر تداخل دارند، کمک میکند. برای هر کسی که به کیفیت صدای خوب در خانه یا استودیوهای ضبط اهمیت میدهد، این نوع بهبود تفاوت بزرگی ایجاد میکند.
سختی، وزن و ویژگیهای میرایی یک دیافراگم در واقع تعیینکننده این هستند که عملکرد کلی آن چقدر خوب باشد. وقتی سازندگان از مواد سفتتری مانند آلیاژهای آلومینیوم استفاده میکنند، در واقع میتوانند حالتهای نامطلوب شکست فرکانس بالا را که کیفیت صوت را مختل میکنند، کاهش دهند. این امر باعث میشود پاسخ تریبل تا حدود ۲۰ کیلوهرتز واضحتر شود. برای فرکانسهای میانبازه، کامپوزیتهای پلیمری فوقالعاده نازک به حفظ پاسخ خطی در سطوح مختلف صدا کمک شایانی میکنند. اما اگر جرم در این دیافراگمهای بسیار نازک (کمتر از ۰٫۱ میلیمتر) بهدرستی توزیع نشود، باید مراقب بود، زیرا این امر میتواند سطح تشوه هارمونیک را بین ۱۲٪ تا ۱۸٪ افزایش دهد، مطابق تحقیقات اخیر در زمینه علم مواد. امروزه بسیاری از شرکتها از تکنیکهای اینترفرومتری لیزری برای مشخص کردن دقیق محل ارتعاشات روی سطح دیافراگم استفاده میکنند. این امر به آنها اجازه میدهد تا نقاط خاصی را تقویت کنند بدون اینکه سرعت پاسخ بلندگو به تغییرات ناگهانی سیگنالهای صوتی کاهش یابد.
ترکیبات نوآورانه مواد، قابلیتهای صوتی را دوباره تعریف میکنند:
این نوآوریها که در آزمایشهای مستقل مواد تأیید شدهاند، نشان میدهند که مهندسی در مقیاس اتمی چگونه به بهبودهای ملموسی — از عمق غنیتر ارکسترها تا وضوح بهبودیافته گفتار در دستگاههای هوشمند — منجر میشود.
دیافراگم در دستگاههای صوتی به عنوان یک ترانسدوسرو عمل میکند و ارتعاشات مکانیکی را به امواج صوتی تبدیل میکند.
دیافراگم پیزوالکتریک با استفاده از اثر معکوس پیزوالکتریک، صوت تولید میکند؛ بدین صورت که لایهای از سرامیک در پاسخ به ولتاژ الکتریکی خم میشود.
موادی مانند کامپوزیتهای انعطافپذیر، ترکیبهای تیتانیوم/فیبر شیشه و پلیمرها به طور مستقیم بر وضوح و کارایی صوتی در فناوری دیافراگم تأثیر میگذارند.
EN
